Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna nr 16, ul. Siennicka 40 organizuje  Zajecia i warsztaty OFERTA 2021/22

Zapisy na wybrany warsztat w sekretariacie tel. 022 610 21 32

Również na terenie poradni Czwartki wiedzy o zdrowiu psychicznym w PPP nr 16. Zapraszamy

xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx

Edukacja wysokiej jakości dla wszystkich – konferencja prasowa kierownictwa MEiN 

Dezinformacja - czym jest i jak ją weryfikować. Akademia NASK

Szkolenia dla rodziców na temat walki z depresją dzieci i młodzieży

Jak sobie radzić ze stresem - prezentacja

Być dobrym rodzicem po rozstaniu 

Problemy z odżywianiem wśród uczniów

Trening Pewnosci Siebie - warsztaty

Środowisko rodzinne wpływa na rozwój mózgu nastolatka

Co zrobić kiedy dziecko powie " boję się"?

Błędy wymowy to nie to samo co wady wymowy

xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx

 

Szanowni Państwo,
zapraszamy do udziału w bezpłatnym seminarium dla rodziców pod tytułem:

Jak rozwiązywać kłótnie między dziećmi? lub Jak radzić sobie z dziećmi i emocjami w czasie izolacji domowej?

Webinar jest bezpłatny. Poniżej jest link, należy wybrać warsztat (dzień tygodnia)) i się zalogować. W mailu otrzymacie Państwo link do wenbinarium. Otrzymacie wiedzę jak uniknąć niepożądanych zachowań dziecka, jak zapobiegać konfliktom i jak zmniejszyć stres i niepokój.
https://liblink.pl/qEeSFIwHFx

xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx

  Jeśli chcesz wychować mądre i samodzielne dziecko, rozważ 18 rad znanej pedagog

xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx

KORONAWIRUS - jak rozmawiac z dzieckiem o niepokojacej sytuacji.

Zapraszamy do artykułu na stronę Fundacji Dajemy Dzieciom Siłę:

https://rodzice.fdds.pl/wiedza/jak-rozmawiac-z-dzieckiem-o-niepokojacej-sytuacji-zwiazanej-z-koronawirusem/ 

Końcowe przesłanie z powyższego artykułu:

  " Pamiętaj:

1. Przekazuj informacje zgodnie z prawdą, ale dostosuj swoje odpowiedzi do wieku rozwojowego dziecka.

 

2. Pozwól sobie na słowo „nie wiem”, by unikać przekazywania niepotwierdzonych informacji.

 

3. Staraj się być świadoma/y swoich lęków. To naturalne, że Ty również czujesz się nieswojo.

 

4. Towarzysz dziecku i bądź gotowa/y, by je wesprzeć."

 

xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx

 

Posłuchaj: Jak wspierać dzieci w radzeniu sobie z lękiem

xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx

Jak rodzice powinni postępować, aby zachęcić dzieci do nauki?

Ø WSPIERAJ, ALE NIE WYRĘCZAJ
Rodzice nie muszą na nowo uczyć się tego, co dziecko w szkole. Naukę pozostawmy dzieciom. Rodzice maja wspierać. Częstym problemem jest odrabianie prac domowych.
Pomagając w odrabianiu zadań domowych nie należy wyręczać dziecka. Należy wdrażać je do samodzielnej pracy. W procesie uczenia się ważną rolę odgrywa samokontrola wykonanej pracy. Chodzi w niej o to, aby dziecko samo odkryło swoje błędy i samo je poprawiło. Należy dziecko przyzwyczajać do podejmowania wysiłku, do pokonywania trudności, wtedy uwierzy we własne możliwości.

Ø MĄDRZE MOTYWUJ
W procesie szkolnego uczenia się motywacja odgrywa dużą rolę. Jest siłą pobudzającą do nauki, zdobywania wiedzy i rozszerzania własnych zainteresowań. Od kar lepsze są nagrody, ale stosowanie ich musi być ostrożne. Złotym środkiem jest drobna nagroda, np. w postaci uznania rodziców, pochwały. Dziecko będzie miało poczucie, że rodzice doceniają jego trud i wysiłek włożony w naukę.

Ø DOCENIAJ OSIAGNIĘCIA DZIECKA
Warto rozróżnić tutaj dwa pojęcia: osiągnięcia, a nie stopnie. Często pytamy dziecko po powrocie ze szkoły: „Co dziś dostałeś?”, a powinniśmy zapytać: „Czego się dziś nauczyłeś?”. O ile łatwo jest doceniać osiągnięcia dziecka, które otrzymuje dobre stopnie, to gorzej jest z dzieckiem, które ma kłopoty w nauce. Warto się zastanowić, czy niepowodzenia w nauce nie są objawem konkretnej przyczyny. Jest różnica miedzy dzieckiem, które nie chce się uczyć, a takim, które uczy się wolno i nie jest w stanie zrobić tego, czego się od niego wymaga. W rozpoznaniu problemu może pomóc rozmowa z wychowawcą, pedagogiem szkolnym, a także badanie w Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej.

Ø NIE POZWÓL DZIECKU, BY ŹLE MÓWIŁO O SOBIE
Często mamy okazję słyszeć, że dziecko źle mówi o sobie: „jestem głupi”, „nie dam rady”, „i tak mi się nie uda”. Są to głosy, które są wrogami sukcesu. Czasem nieświadomie nadajemy dziecku etykietę i tak o nim mówimy: „ten nie jest zdolny, ten powolny, ten zapominalski”. Sprawiamy, że dziecko tak zaczyna myśleć o sobie. Opatrywanie dzieci etykietami ogranicza ich nadzieję, marzenia i możliwości. Lęk przed niepowodzeniem powoduje u tych dzieci występowanie tendencji do rezygnacji, formułowanie niskich aspiracji i niskich oczekiwań oraz unikanie zadań, czy wręcz wagarowania.

Ø BUDUJ W DZIECKU POCZUCIE WŁASNEJ WARTOŚCI
Dziecko będzie myślało pozytywnie o sobie, gdy będzie miało poczucie własnej wartości. Rolą rodziców jest pomóc wykształcić w dziecku energię i inicjatywę, by zrekompensować poczucie niskiej wartości, by znaleźć sposób zrównoważenia swojej słabości, by dziecko myślało: „Może nie jestem najlepszym uczniem w klasie, ale za to najlepiej śpiewam, czy gram w piłkę”. Jest to szczególnie ważne w okresie dojrzewania, bo wówczas często jedynym źródłem poczucia własnej wartości jest akceptacja grupy rówieśniczej. Wiara we własne możliwości może zaprowadzić na sam szczyt, a jej brak powoduje utratę mnóstwa fantastycznych okazji do nauki, zabawy, poznania ciekawych ludzi.

Typowe błędy, które popełniają rodzice:

Nadmierna kontrola

„Muszę go cały czas pilnować, gdy tylko odejdę – od razu zajmuje się czymś innym, nigdy nie pamięta co jest zadane”.

Rodzice dzwonią do nauczycieli i kolegów, pytając o prace domowe. W ten sposób przejmują kontrolę, pozbawiają dziecko odpowiedzialności i motywacji do nauki.

Uczenie się za dziecko

Rodzice niezadowoleni z efektów nauki dziecka, sami biorą się do pracy. Sprawdzają zeszyty, przepisują od nowa fragmenty
lub całe prace domowe, piszą za nie wypracowania, czytają lektury. Obawiają się, że dziecko samo sobie nie poradzi.

Zbyt wysokie wymagania

„Moje dziecko jest strasznie nerwowe. Gdy coś mu nie wychodzi, płacze, rzuca zeszytami.”

Rodzic sprawdza pracę dziecka i podkreśla na czerwono popełnione błędy. Nie chwali za włożony w pracę wysiłek, ciekawą treść. Koncentrując się na błędach, odbiera dziecku satysfakcję z wykonanej pracy.

Niewłaściwe motywowanie

Rodzice, w poczuciu własnej bezradności wobec szkolnych niepowodzeń dzieci, próbują wszystkiego, żeby je zachęcić do nauki: moralizują, straszą, zawstydzają, przekupują, wyznaczają kary. Z kolei dzieci, nie mając już nic do stracenia, podejmują walkę
z rodzicami.

Brak zainteresowania rodziców nauką dziecka

Rodzice, zapracowani i zmęczeni, nie mają czasu zajmować się sprawami szkolnymi dziecka. Uważają, że samo powinno dać sobie radę. Nie rozumieją, że dziecko potrzebuje pomocy. Dopiero, gdy dziecko wpada w duże kłopoty lub zaczyna wagarować – zaczynają szukać pomocy.

Kiedy brakuje czasu – brakuje też codziennych rozmów, przemyśleń, a także wzajemnego wsparcia i okazywania szacunku. Umykają uwadze rodziców zaniedbania np. przy odrabianiu prac domowych. Z drugiej strony często nie zauważają starań dziecka, które chce osiągnąć jak najlepsze wyniki. Wtedy jest ono przeświadczone, że wysiłek się nie opłaca.

 

WSKAZÓWKI, KTÓRE MOŻEMY WYKORZYSTAĆ W PRACY Z WŁASNYM DZIECKIEM:

• }  Dostrzegaj sukcesy i starania dziecka. Omawiając jego pracę, najpierw podkreśl dobre strony, wskazując nad czym mogło by jeszcze popracować. Czasami powstrzymaj się z oceną, zachęcaj do samooceny: „Nie jesteś zadowolony z efektów swojej pracy? Czy jest coś, co chciałbyś poprawić?”
• }  Okazuj życzliwe zainteresowanie sprawami szkolnymi dziecka. Zamiast wypytywać i kontrolować, raczej słuchaj uważnie i okaż zrozumienie dla jego uczuć.
• }  Gdy dziecko popadanie w kłopoty pamiętaj, że przede wszystkim to ono ma problem. Zamiast krytykować i oceniać – dodaj mu otuchy: „Matematyki można się nauczyć, wierzę, że ty to potrafisz” i zachęcaj je do wyciągnięcia własnych wniosków: „Jak myślisz, dlaczego Ci nie poszło na tym sprawdzianie? Z czym masz kłopot? Czego potrzebujesz, żeby sobie z tym poradzić?”
• }  Jeśli widzisz, że sprawy dziecka idą źle, nie wahaj się powiedzieć mu o tym, co cię martwi i czego od niego oczekujesz: „Dowiedziałam się, że ostatnio przychodzisz do szkoły nieprzygotowany. Oczekuję, że będziesz odrabiał prace domowe i przygotowywał się do zajęć. Jeżeli czegoś nie rozumiesz, chętnie Ci pomogę.”
• }  Jeżeli dotychczas nadmiernie kontrolowałeś swoje dziecko – oddaj mu odpowiedzialność za naukę. Możesz zawrzeć z nim kontrakt: „Od dzisiaj nie będę zaganiała Cię do lekcji. Jesteś już dojrzały i wierzę, że sam potrafisz zaplanować sobie pracę. Zawsze możesz liczyć na moją pomoc, a raz w tygodniu chciałabym, żebyś zdawał mi relację jak sobie radzisz i z czym miałeś trudność.” Gdy dziecko o czymś zapomni, pozwól mu ponieść konsekwencje i zachęć do wyciagnięcia wniosków.
• }  Rozmawiaj z dzieckiem o jego zainteresowaniach, celach i planach na przyszłość. Zadawaj pytania, które skłaniają do zastanowienia się nad znaczeniem wykształcenia: „Dlaczego wybierasz właśnie tę szkołę? Jakie możesz mieć korzyści jeśli ją skończysz? W jaki sposób zamierzasz osiągnąć swój cel np. zostać informatykiem? Co dla Ciebie w życiu jest ważne?”
• }  Interesuj się tym, co wydarzyło się w szkole, rozmawiaj o tym, czego dziecko się nauczyło.
• }  Wdrażaj dziecko do systematyczności, naucz dobrej organizacji pracy (odrabianie lekcji o tej samej porze, ale nie bezpośrednio przed lub po szkole) i zadbaj o odpowiednie miejsce do nauki (stały kącik do pracy).
• }  Pomagaj dziecku w odrabianiu lekcji i pokonywaniu trudności – nie oznacza to jednak, że masz wykonać zadanie za dziecko! Pomóż mu zrozumieć polecenie, zaplanujcie poszczególne etapy niezbędne do wykonania zadania, w razie potrzeby udziel wskazówek.
• }  Unikaj atmosfery napięcia, nie okazuj ciągłego niezadowolenia, lecz szukaj mocnych stron swojego dziecka i udzielaj mu wsparcia.
• }  Chwal – za osiągnięcia, a także za włożony wysiłek.
• }  Nie porównuj dziecka do rodzeństwa, kolegów, lecz do poprzedniego jego poziomu umiejętności – uświadamiasz mu w ten sposób postępy i motywujesz do dalszej pracy.
• }  W przypadku zniechęcenia dziecka lub doświadczenia przez nie porażki – nie zaprzeczaj jego uczuciom mówiąc, że nic się nie stało, lecz nazwij jego uczucia: „Widzę, że jest Ci bardzo smutno z tego powodu..., że jesteś rozczarowany..., że zadanie to sprawia Ci trudność”. Zachęć je do wymyślenia, jak można rozwiązać dany problem, zaproponuj własne pomysły i wspólnie zdecydujcie, które pomysły wydają się możliwe do zrealizowania.

Kluczem do sukcesu jest miłość i akceptacja!!!

Najważniejszą sprawą w zakresie motywowania dzieci do nauki jest ich akceptacja przez rodziców, bez względu na to, co dziecko robi czy jak się zachowuje. Dziecko, które wyrasta w atmosferze akceptacji, poczuciu, że jest kochane i szanowane, łatwiej przyjmie nasz punkt widzenia. Dziecko, które nabierze wiary i pewności siebie, łatwiej pokona problemy i chętniej będzie stawiało czoła przeciwnościom.

 

xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx

 

 

Zachęcamy do zapoznania się z artykułami pojawiającymi się na Librusie w ramach kampanii społecznej "Jesteśmy uważni".

Linki do aktualnie dostępnych artykułów:

 

Nie przegap tego, co najważniejsze:

https://portal.librus.pl/rodzina/artykuly/jestesmy-uwazni-nie-przegap-tego-co-najcenniejsze-1

 

Być rodzicem tu i teraz:

https://portal.librus.pl/rodzina/artykuly/jestesmy-uwazni-byc-rodzicem-tu-i-teraz

 

Jak być uważnym - o postawie zaciekawienia:

https://portal.librus.pl/rodzina/artykuly/jestesmy-uwazni-jak-byc-uwaznym-o-postawie-zaciekawienia

 

xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx

 

 

 

xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx

Z innego punktu widzenia…

                          W procesie wychowania niezwykle ważne są relacje między rodzicami uczniów a nauczycielami. Dobre relacje, oparte na szacunku i zaufaniu pomagają budować wspólny system wartości, co sprzyja kształtowaniu pożądanych postaw i osiąganiu zamierzonych efektów.

Jednak zdarza się, że nasze wartości wchodzą w kolizję z interesami drugiej strony. Jeśli strony usztywnią się w swoich poglądach i nie uwzględnią wzajemnych argumentów, to coś , co zaczynało się zwykłą różnicą zdań może przekształcić się w konflikt. Trudno wtedy o porozumienie i wypracowanie wspólnego stanowiska, zwłaszcza, gdy mamy do czynienia z tak delikatną materią jak dziecko .

Często ten sam fakt może być postrzegany – i oceniany - w diametralnie inny sposób. Opisuje to znakomicie znana opowieść:

Kilku niewidomych mędrców postanowiło dowiedzieć się, jak wygląda słoń. Podeszli do zwierzęcia i zaczęli je dotykać. Ale każdy z nich dotykał innej części ciała słonia.

Pierwszy z nich objął słonia za nogi i stwierdził -  słoń jest jak pień drzewa!

Drugi dotknął ucha i rzekł – słoń jest jak wachlarz!

Trzeci złapał słonia za ogon i rzekł – słoń jest jak lina!

Czwarty zaczepił o kieł i krzyknął – słoń jest jak włócznia !

Piąty dotknął skóry i oznajmił- słoń jest jak skała !

Szósty pogłaskał słonia po trąbie i rzekł- wszyscy się mylicie- słoń jest jak wąż !

Mędrcy długo się spierali o to, kto ma rację, ale nie zdołali ustalić, jaki jest słoń. Dlaczego?

Nasi bohaterowie toczyli spór oparty na różnicach w postrzeganiu, własnych doświadczeniach i przekonaniach. Żaden z nich nie miał zamiaru przyjąć do wiadomości opinii pozostałych, a przecież w pewnym sensie wszyscy mieli rację. Problem w tym, że wiedzę o tym, jak wygląda słoń  budowali jedynie  w oparciu o wycinek rzeczywistości.

Niech ta opowieść będzie  dla nas źródłem refleksji :)

                                                                                           Mariola Pronobis, pedagog

 

xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx

 

„Depresja – to mnie nie dotyczy...”

          Niewielu z nas wie, że depresja może dotyczyć również dzieci. Natomiast jest to temat ważny i niestety staje się coraz częstszym problemem naszych pociech.  Mając na celu pogłębienie Państwa wiedzy oraz świadomości na temat ryzyka zachorowań wśród dzieci, przedstawiamy materiał  przekazany naszej placówce przez Powiatową Stację Sanitarno-Epidemiologiczna w m.st. Warszawie - Oddział Promocji Zdrowia.

Depresja kojarzy się z…

Słysząc słowo depresja kojarzymy go z osobami dorosłymi, a w ciągu ostatnich kilkunastu lat stwierdzono według różnych badań, iż zjawisko to dotyczy także dzieci i młodzieży. Specjaliści zajmujący się problematyką zdrowia psychicznego sugerują obecność następujących typów depresji u dzieci i młodzieży:

• Typ afektywny – typowy dla dzieci 6-8 lat. Główne objawy to smutek, poczucie bezradności i beznadziejności – „jestem beznadziejny”, „jestem do niczego”.

• Typ poznawczy – występuje u dzieci powyżej 8 r.ż. Główny objaw to obniżona samoocena, prowadząca do myśli samobójczych.

• Typ – depresja z poczuciem winy - występuje u dzieci powyżej 11 r.ż.

 

Zatem zadajmy pytania – depresja co to takiego?

Mówiąc o depresji u dzieci i młodzieży musimy zwrócić uwagę, iż słowo to służy do opisu trzech poziomów zjawiska:

DEPRESJI jako PRZYGNEBIENIA – osoba nie dostrzega żadnych pozytywnych stron w życiu, przestaje angażować się w relacje z innymi, zaniedbuje codzienne czynności. Jest to także negatywne myślenie o sobie i przyszłości.

SYNDROMU DEPRESJI – jest to zespół objawów do, których należy obniżony nastrój, ciągła skłonność do płaczu, rozdrażnienie, brak apetytu, zaburzenia snu, trudności  z koncentracją uwagi, brak „energii do życia”.

ZABURZENIA DEPRESYJNEGO – typowe objawy zamieszczone w podręczniku diagnostycznym DSM – IV, które muszą występować przez określony czas i wyraźnie utrudniać funkcjonowanie.

Kliniczna depresja jest zaburzeniem pracy mózgu, które wpływa na specyficzny sposób myślenia, odczuwania i działania. Z powodu faktu, iż zachwianie równowagi emocjonalnej jest pewną prawidłowością okresu rozwojowego, depresja u dzieci i młodzieży często bywa nie rozpoznawana we właściwym czasie.

 

Od strony medycznej depresja to:

Kiedy dziecko cierpi na depresję, zmienia się sposób, w jaki działa i reaguje. Czasami jego zachowanie wydaje się zdumiewające, zupełnie inne od tego, do którego przywykliśmy. Może stać się agresywne, podejmować ryzykowne działania, np. eksperymentować  z alkoholem i narkotykami.

Co czuje dziecko cierpiące na depresję:

Depresję należy traktować poważnie i jak najszybciej zacząć ją leczyć. Trzeba zapewnić dziecku sieć wsparcia (niekoniecznie w obrębie rodziny). Najlepiej porozmawiać z dzieckiem i dowiedzieć się, jakie rozwiązanie najbardziej by mu odpowiadało.

Czy depresja minie z czasem, czy należy ją leczyć:

Ważne jest, aby pozwolić cierpiącemu na depresję dziecku współpodejmować decyzje  w zakresie leczenia i powrotu do zdrowia. Pomoże mu to odbudować poczucie własnej wartości i sprawi, że poczuje się bardziej odpowiedzialne. Chory nie ma poczucia wpływu na własny los, dlatego należy go jak najczęściej uświadamiać, że potrafi skutecznie uporać się z większością sytuacji, które go otaczają.

Znaczenie płci, a skłonność do depresji.

Z badań nad związkiem depresji z płcią wynika, że depresja dziecięca występuje równie często u chłopców, jak i u dziewczynek, natomiast depresja młodzieńcza pojawia się dwukrotnie częściej u dorastających dziewcząt niż u chłopców.

 

Objawy  depresji, a wiek dziecka.

Przejawy depresji zależą od wieku dziecka. Młodsze dzieci częściej mają nastrój drażliwy, a nie depresyjny i zgłaszają więcej skarg somatycznych. Może pojawiać się odmowa uczęszczania do szkoły, wycofanie się z zabaw i kontaktów, zmniejszenie zainteresowań. Zaburzenia snu i apetytu są mniej powszechne u dzieci, niż u osób dorosłych, rzadziej pojawia się spowolnienie psychomotoryczne i poczucie winy.

U starszych dzieci wyraźne jest depresyjne zaburzenie myślenia: poczucie beznadziejności i bezradności, negatywna ocena siebie, świata i przyszłości. Młodzi ludzie mogą myśleć o konkretnych sposobach odebrania sobie życia, przejawiać zachowania autodestrukcyjne. Ryzyko podjęcia próby samobójczej jest u nich bardzo wysokie, zwłaszcza u dziewcząt.

 

Według A. Kępińskiego depresja okresu młodzieńczego może przyjmować jedną                     z czterech postaci:

• Postać apatyczno - abuliczna charakteryzuje się zaniedbaniami wyglądu zewnętrznego, unikaniem kontaktu społecznego, izolacją oraz brakiem jakiejkolwiek celowej aktywności.

• Postać rezygnacyjna - przejawia się poczuciem pustki egzystencjalnej, brakiem sensu życia, zainteresowań, chęcią zakończenia cierpienia i próbami samobójczymi.

• Postać buntownicza - przejawia się paradoksalnie nadmiarem energii w formie wybuchów złości, kłótliwością, ostentacyjnego lub biernego sprzeciwiania się ustalonym normom społecznym w domu         i w szkole.

• Postać labilna - jest najtrudniejszym do rozpoznania rodzajem depresji, ponieważ przejawia się częstą w okresie dorastania zmiennością emocjonalną, z okresami buntu, kończącymi się nasilonym poczuciem winy i żalu.

 

Jak pomóc dziecku w depresją:

W procesie diagnozy powinien uczestniczyć zespół specjalistów, złożony z psychologa, pediatry i psychiatry dziecięcego. Ważnym elementem diagnozy jest wywiad z rodzicami.

Dlaczego depresja dotyka również dzieci:

Rozwój depresji u dzieci i młodzieży zależy od złożonego współdziałania wielu czynników biologicznych, psychologicznych, społecznych i środowiskowych. Wśród przyczyn występowania depresji wymienia się najczęściej czynniki biochemiczne, genetyczne  i psychogenne:

Czynniki biochemiczne:

Depresję mogą powodować zakłócenia równowagi biochemicznej organizmu w zakresie nieprawidłowego poziomu niektórych neuroprzekaźników. Neurotransmitery to biologiczne substancje chemiczne (enzymy, hormony), które uczestniczą w przesyłaniu informacji między komórkami nerwowymi w mózgu. Niektóre z nich, np. serotonina czy dopamina pełnią istotną rolę w regulacji nastroju i procesów emocjonalnych. Obniżony poziom serotoniny stwarza warunki do powstania zaburzeń depresyjnych.  Jest bardzo prawdopodobne, że zmiany produkcji neuroprzekaźników mogą być spowodowane przewlekłym stanem napięcia emocjonalnego, stresem.

Czynniki genetyczne:

Istnieje zwiększone ryzyko wystąpienia objawów depresyjnych u dzieci i młodzieży, których rodzice chorowali na depresję. W tego typu rodzinach prawdopodobieństwo pojawienia się depresji we wcześniejszym okresie rozwoju w formie depresji dziecięcej, jest trzykrotnie większe niż u dzieci, których rodzice nie wykazywali skłonności do reakcji depresyjnych.

Czynniki środowiskowe:

W tej grupie wymienione są przyczyny tkwiące w otoczeniu społecznym dzieci i młodzieży, mogące prowadzić do wystąpienia zaburzeń emocjonalnych. Należą do nich sytuacje traumatyczne (działające     z dużą intensywnością i w krótkim czasie) oraz sytuacje tzw. usposabiające, torujące drogę depresji, działające z mniejszą siłą , ale za to w dłuższym czasie.

Do takich sytuacji można zaliczyć: doświadczenie utraty kogoś bliskiego dziecku zarówno w postaci śmierci tej osoby, jak i trwałej rozłąki, utrata wiernego przyjaciela – zwierzątka, którym opiekowało       się dziecko czy ulubionej zabawki, trudności w nauce, konflikty z kolegami, przemoc domowa, wykorzystywanie seksualne. Dziecko nie potrafi sobie poradzić z trudną sytuacją i nie widzi z niej dróg wyjścia. Im młodsze dziecko , tym silniejsze przeżycie emocjonalne.

Wymienione warunki stanowią z jednej strony przyczyny depresji, mogą być też zaliczane do czynników ryzyka jej wystąpienia.

Należy poważnie traktować czynniki ryzyka i dokonać analizy sytuacji pod kątem ich obecności. Ważna jest obserwacja, bliski kontakt z dzieckiem i właściwe reagowanie  w przypadku pojawienia się zwiastunów depresji. W porę udzielona profesjonalna pomoc,  a także współpraca rodziców i nauczycieli w procesie leczenia prowadzą do trwałych pozytywnych rezultatów.

 

Trudno jest zapobiec pierwszemu epizodowi depresji u dzieci i młodzieży.

Dzieci w tym wieku raczej nie będą mówiły o swoim obniżonym nastroju czy braku nadziei. O tym, co czują świadczy ich postawa ciała i wyraz twarzy. Często wyrażają skargi dotyczące dolegliwości somatycznych. Niewyrażone przygnębienie może ujawniać się poprzez niewyjaśnione bóle brzucha, bóle głowy, brak łaknienia czy mimowolne moczenie.

 

Cechy depresji u dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym.

Dzieci przejawiają też większą drażliwość, apatię, brak zainteresowania czynnościami, które wcześniej sprawiały im przyjemność, niechętnie współpracują z innymi, tracą zainteresowanie lekcjami, niekiedy mogą przeszkadzać, próbując zwrócić na siebie uwagę.                                                                                          U młodszych dzieci z depresją, częściej niż u młodzieży, współwystępuje lęk separacyjny, natomiast inne zaburzenia lękowe oraz zaburzenia zachowania obserwuje się tak samo często w obu grupach wiekowych.

Cechy depresji u nastolatków.

W okresie dojrzewania liczba przypadków zaburzeń depresyjnych wyraźnie wzrasta osiągając poziom porównywalny z zachorowalnością u dorosłych. Związane jest to zapewne z wpływem czynników hormonalnych, ale również ze stresem szkolnym, presją, by dostosować się do grupy rówieśniczej, odnieść sukces. Młody człowiek musi radzić sobie z wieloma trudnymi zadaniami rozwojowymi, takimi jak: określenie własnej tożsamości seksualnej, stopniowe zdobywanie samodzielności oraz separacja od rodziny.

Nastolatki częściej określają siebie i innych stosując porównania, postrzegają siebie jako „lepszych” lub „gorszych” od innych ludzi. W okresie dojrzewania bardzo ważny staje się wygląd i wiele nastolatków uważa, że nie odpowiadają kulturowo przyjętym standardom. Szczególnie podatne na tego typu procesy są dziewczęta, u których zależny od procesu dojrzewania przyrost tkanki tłuszczowej kłóci się z dążeniem do zachowania szczupłej sylwetki.

Dla depresji w tej grupie wiekowej charakterystyczny jest nastrój rozdrażnienia oraz złość. Często pojawia się wycofanie społeczne, zmiany apetytu (zwiększenie lub zmniejszenie), wahania rytmu dobowego, utrata zainteresowania zajęciami, które wcześniej sprawiały przyjemność, jak sport czy spotkania towarzyskie. Podobnie, jak w młodszej grupie wiekowej, depresji okresu dojrzewania często towarzyszą zaburzenia lękowe i zaburzenia zachowania. Natomiast częściej obserwuje się w tej grupie zaburzenia odżywiania (szczególnie u dziewcząt) oraz nadużywanie alkoholu i innych substancji psychoaktywnych.

 

Czynniki ochronne i zapobieganie depresji u dzieci i młodzieży.

Ważnym czynnikiem zapobiegającym późniejszym zaburzeniom emocjonalnym i stanom depresyjnym jest bezpieczne, stabilne otoczenie, w którym dziecko spędza pierwsze lata życia. Dla prawidłowego rozwoju dziecka oraz jego poczucia bezpieczeństwa i pewności siebie konieczna jest spokojna atmosfera w domu. Oprócz przyjaznej i akceptującej postawy najbliższych, istotne znaczenie w podtrzymaniu zdrowia psychicznego ma stabilna atmosfera w środowisku szkolnym.

 

Istotne jest zapobieganie takim negatywnym czynnikom jak:

• przemoc w szkole,

• nasilona rywalizacja i presja ze strony rówieśników,

• nadmierny nacisk na osiągnięcia szkolne.

 

Chociaż określenie czynników środowiskowych wywołujących lub nasilających przebieg depresji jest łatwe, to jednak zapobieganie im sprawia wiele trudności. W niwelowaniu niekorzystnych oddziaływań środowiska pomocne mogą się okazać takie działania, jak:

• wprowadzanie programów promowania zdrowia psychicznego zarówno w szkołach i przedszkolach, jak i w ośrodkach dla dzieci i młodzieży,

• upowszechnianie wiedzy   o ryzyku, jakie niesie przemoc szkolna,

• zapewnienie uczniom możliwości uzyskania przynajmniej wstępnej porady w szkole (może to być pedagog szkolny, psycholog lub inna kompetentna osoba); uczniowie powinni wiedzieć, kiedy ta osoba jest dostępna,

• przygotowanie szerokiej oferty zajęć pozaszkolnych,

• organizowanie zajęć psychoedukacyjnych i warsztatów dla rodziców,

• pomoc pracującym rodziców w organizowaniu dzieciom zajęć w godzinach pozalekcyjnych i czasie wakacji,

• w pracy z rodzicami podkreślenie znaczenia jakości spędzanego z dziećmi czasu, żeby mogły one swobodnie wyrażać swoje uczucia i myśli, czuć się akceptowane i doceniane.

 

Światowa Organizacja Zdrowia przewiduje, że w 2020 roku depresja stanie się drugą najpoważniejszą przyczyną niepełnosprawności na świecie.