WEWNĄTRZSZKOLNY SYSTEM

                   DORADZTWA ZAWODOWEGO

 

 

Szkoła Podstawowa nr 185 im. UNICEF w Warszawie

 

 

PODSTAWA PRAWNA:

 

• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 3 sierpnia 2018 r. w sprawie wykazu zajęć prowadzonych bezpośrednio z uczniami lub wychowankami albo na ich rzecz przez nauczycieli poradni psychologiczno-pedagogicznych oraz nauczycieli: pedagogów, psychologów, logopedów, terapeutów pedagogicznych i doradców zawodowych (Dz.U. 2018 poz. 1601 ze zm.)
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 16 sierpnia 2018 r. w sprawie doradztwa zawodowego (Dz.U. z 2018 r. poz. 1675).– Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej dnia 12 lutego 2019 r. w sprawie doradztwa zawodowego (Dz.U. z 2019 r. poz. 325).
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 22 lutego 2019 r. w sprawie praktycznej nauki zawodu (Dz.U. poz. 391).
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 28 lutego 2019 r. w sprawie szczegółowej organizacji publicznych szkół i publicznych przedszkoli (Dz. U. z 2019 r. poz. 502).
• Rozporządzenie Ministra Edukacji   Narodowej z dnia 19 marca 2019 r. w sprawie kształcenia ustawicznego w formach pozaszkolnych (Dz.U. z 2019 r. poz. 652).
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 3 kwietnia 2019 r. w sprawie ramowych planów nauczania dla publicznych szkół (Dz.U. z 2019 r. poz. 639.)
• Rozporządzenie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 8 kwietnia 2019 r. w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa artystycznego (Dz.U. z 2019 r. poz. 717).
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2019 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ogólnych celów i zadań kształcenia w zawodach szkolnictwa branżowego oraz klasyfikacji zawodów szkolnictwa branżowego (Dz.U. z 2020 r. poz. 82).
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 2 lipca 2019 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie wykazu zajęć prowadzonych bezpośrednio z uczniami lub wychowankami albo na ich rzecz przez nauczycieli poradni psychologiczno-pedagogicznych oraz nauczycieli: pedagogów, psychologów, logopedów, terapeutów pedagogicznych i doradców zawodowych (Dz.U. 2019 poz. 1322)
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 26 lipca 2019 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie kształcenia ustawicznego w formach pozaszkolnych (Dz.U. 2019 poz. 1533).
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 31 lipca 2019 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie podstawy programowej kształcenia w zawodach (Dz.U. 2019 poz. 1539).
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 31 lipca 2019 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego (Dz.U. 2019 poz. 1536).           
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 11 marca 2020 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie podstaw programowych kształcenia w zawodach szkolnictwa branżowego oraz dodatkowych umiejętności zawodowych w zakresie wybranych zawodów szkolnictwa branżowego (Dz.U. z 2020 r. poz. 635).
• Obwieszczenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 24 stycznia 2020 r. w sprawie prognozy zapotrzebowania na pracowników w zawodach szkolnictwa branżowego na krajowym i wojewódzkim rynku pracy (M.P. z 2020 r. poz. 106).       
   

System Doradztwa Zawodowego zakłada, że wybór zawodu jest procesem będącym sekwencją decyzji podejmowanych na przestrzeni wielu lat życia, a na wybór zawodu składają się: wiedza na temat siebie, wiedza na temat zawodów, ścieżek edukacyjnych i rynku pracy. Na wybór wpływają głównie cechy ucznia, takie jak temperament, charakter, zdolności, zainteresowania, umiejętności, doświadczenia, wyznawane wartości, czynniki emocjonalne, zdrowotne, a także wpływ otoczenia i aktywność własna.

Celem programu jest przygotowanie uczniów do trafnego wyboru drogi dalszej nauki, wyboru zawodu oraz kształcenie u uczniów konkretnych umiejętności niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania w różnych rolach zawodowych i społecznych.

 

 

Główny cel doradztwa zawodowego w szkole podstawowej

 

1. 1. Przygotowanie uczniów do świadomego wyboru zawodu zgodnie z ich zainteresowaniami i możliwościami.
   2. Kształtowanie postawy przedsiębiorczości i aktywności wobec pracy (aktywizacja zawodowa).
   3. Rozbudzanie aspiracji zawodowych i motywowanie do działania.
   4. Kształtowanie umiejętności analizowania swoich cech osobowości
      w aspekcie wyboru zawodu.
   5. Dostarczanie informacji o zawodach, wymaganiach rynku pracy,
      o systemie szkolnictwa ponadpodstawowego.
   6. Kształtowanie umiejętności pracy w zespole, komunikatywności, zaangażowania.
   7. Kształtowanie szacunku do pracy.
   8. Kształtowanie umiejętności podejmowania decyzji.

 

Cele szczegółowe:

 

Działania związane z doradztwem zawodowym i ich adresaci

 

Działania związane z doradztwem zawodowym w szkole podstawowej są kierowane do trzech grup adresatów:

5. uczniów,
5. rodziców,
5. nauczycieli.

 

Przykłady działań kierowanych do uczniów:

 

• udzielanie porad i konsultacji indywidualnych;
• prowadzenie zajęć grupowych związanych tematycznie z obszarami: poznawanie własnych zasobów;

• świat zawodów i rynek pracy;
•  rynek edukacyjny i uczenie się przez całe życie;
•  planowanie własnego rozwoju i podejmowanie decyzji edukacyjno- -zawodowych;

• aranżowanie sytuacji sprzyjających poznawaniu własnych zasobów np. poprzez udział w konkursach, przygotowywanie określonych zadań na zajęcia przedmiotowe, udział w organizowaniu uroczystości i imprez szkolnych;
• określanie potencjału edukacyjno-zawodowego;
• organizowanie spotkań z przedstawicielami instytucji rynku pracy;
• stwarzanie okazji do udziału w wydarzeniach takich jak np. targi edukacyjne;
• umożliwianie udziału w spotkaniach informacyjnych z przedstawicielami szkół ponad­podstawowych;
• informowanie o ofercie kształcenia w szkołach programowo wyższych;
• umożliwienie udziału w spotkaniach z absolwentami szkoły (prezentacje ścieżek rozwo­ju edukacyjno-zawodowego);
• organizowanie spotkań z przedstawicielami zawodów;
• organizowanie spotkań z inspirującymi osobami (pasjonatami, autorami innowacyj­nych rozwiązań – młodymi ludźmi, którzy odnieśli sukces zawodowy);
• organizowanie wycieczek zawodoznawczych;
• umożliwienie dostępu do informacji edukacyjno-zawodowej poprzez strony interneto­we szkoły;
• organizowanie imprez o charakterze zawodoznawczym, np. konkursy czy prezentacje zawodów;
• umożliwianie uczniom udziału w tzw. lekcjach zawodoznawczych organizowanych przez szkoły ponadpodstawowe zawodowe;
• udostępnianie materiałów multimedialnych (np. gier edukacyjnych, filmów i innych\ e-zasobów) ułatwiających samopoznanie, podejmowanie decyzji edukacyjnych i zawodowych;
• prowadzenie projektów edukacyjnych tematycznie powiązanych z orientacją zawodo­wą oraz doradztwem zawodowym.

 

Przykłady działań kierowanych do rodziców:

 

• organizowanie spotkań informacyjno-doradczych z doradcą zawodowym w szkole;
• informowanie o targach edukacyjnych;
• udostępnianie informacji edukacyjnych i zawodowych (między innymi poprzez: biblio­teczkę publikacji, stronę www szkoły, e-dziennik);
• włączanie rodziców w szkolne działania związane z orientacją zawodową i doradztwem zawodowym.

 

Przykłady działań kierowanych - nauczyciele:

 

• budowanie zaangażowania w zakresie realizowania procesów wspierania decyzji edukacyjnych i zawodowych ucznia
• aktualizacja wiedzy na temat systemu edukacji i systemu kształcenia w zawodach
• rozwijanie kompetencji doradczych nauczycieli
• wskazanie na źródła informacji dotyczące informacji na temat ofert edukacyjnych i doradczych na terenie powiatu iławskiego i okolicznych miejscowości

 

 

Orientacja zawodowa i doradztwo zawodowe dla uczniów są realizowane:

 

• podczas grupowych zajęć związanych z doradztwem zawodowym prowadzonych przez doradcę zawodowego[1], które wynikają z ramowych planów nauczania;
• podczas: zajęć związanych z wyborem kierunku kształcenia i zawodu, wspomagania uczniów w wyborze kierunku kształcenia i zawodu w trakcie bieżącej pracy z uczniami, prowadzonych przez doradcę zawodowego, nauczycieli i wychowawców – m.in. na obowiązkowych i dodatkowych zajęciach edukacyjnych, zajęciach z wychowawcą                    i innych zajęciach, a także w formie indywidualnych porad i konsultacji prowadzonych przez doradcę zawodowego (lub innych specjalistów, wychowawców, nauczycieli)[2];
• podczas innych działań związanych z doradztwem zawodowym realizowanych w szkole (jak np. szkolne targi edukacyjne, projekty edukacyjne, konkursy zawodoznawcze) lub poza nią (np. udział w targach edukacyjnych, festiwalu zawodów, w wizytach zawodoznawczych w zakładach pracy).

 

Doradca zawodowy:

 

• określa mocne strony, predyspozycje, zainteresowania i uzdolnienia uczniów;
• pomaga uczniom w planowaniu kształcenia i kariery zawodowej;
• prowadzi zajęcia z zakresu orientacji zawodowej i doradztwa zawodowego oraz zajęcia związane z wyborem kierunku kształcenia i zawodu;
• wspiera nauczycieli, wychowawców, specjalistów i rodziców w realizacji działań związa­nych z doradztwem zawodowym;
• prowadzi doradztwo indywidualne dla uczniów.
• systematycznie diagnozuje zapotrzebowanie uczniów, rodziców i nauczycieli na działa­nia związane z doradztwem zawodowym;
• planuje, koordynuje, monitoruje i prowadzi ewaluację oraz promuje działania związane z doradztwem zawodowym podejmowane przez szkołę we współpracy z wychowawca­mi, nauczycielami i specjalistami;
• gromadzi, aktualizuje i udostępnia informacje edukacyjne i zawodowe właściwe dla danego poziomu kształcenia;
• organizuje współpracę z otoczeniem społeczno-gospodarczym szkoły podnoszącą efektywność prowadzonych działań związanych z doradztwem zawodowym;
• współpracuje z dyrektorem szkoły, realizując zadania związane z orientacją zawodową            i doradztwem zawodowym;
• wspólnie z zespołem przygotowuje projekt WSDZ;
• gromadzi, aktualizuje i udostępnia zasoby związane z orientacją zawodową oraz do­radztwem zawodowym;
• współpracuje ze specjalistami z poradni psychologiczno-pedagogicznych, instytucjami działającymi na rynku pracy i partnerami z otoczenia społeczno-gospodarczego w celu realizacji działań z zakresu doradztwa zawodowego.

 

Wychowawcy:

 

• określają mocne strony, predyspozycje, zainteresowania i uzdolnienia uczniów;
• eksponują w trakcie bieżącej pracy z uczniami związki realizowanych treści nauczania z treściami programowymi orientacji zawodowej i doradztwa zawodowego;
• włączają do swoich planów wychowawczych zagadnienia z zakresu orientacji zawodo­wej i doradztwa zawodowego;
• realizują tematy związane z orientacją zawodową i doradztwem zawodowym na godzi­nach wychowawczych;
• wskazują uczniom specjalistów, którzy mogą udzielać wsparcia w planowaniu kariery zawodowej;

• współpracują z rodzicami w zakresie planowania ścieżki kariery edukacyjno-zawodowej ich dzieci;
• współpracują z doradcą zawodowym oraz innymi nauczycielami i specjalistami w za­kresie realizacji działań związanych z doradztwem zawodowym.

 

Nauczyciele (w tym nauczyciele edukacji wczesnoszkolnej):

• określają mocne strony, predyspozycje, zainteresowania i uzdolnienia uczniów;
• eksponują w trakcie bieżącej pracy z uczniami związki realizowanych treści nauczania z treściami programowymi orientacji zawodowej i doradztwa zawodowego;
• współpracują z wychowawcami klas w zakresie realizowania zajęć orientacji zawodowej i doradztwa zawodowego dla uczniów;
• przygotowują uczniów do udziału w konkursach np. zawodoznawczych;
• prowadzą koła zainteresowań, zajęcia dodatkowe;
• organizują w sali edukacji wczesnoszkolnej kąciki zawodoznawcze;
• współpracują z doradcą zawodowym oraz innymi nauczycielami i specjalistami w za­kresie realizacji działań związanych z doradztwem zawodowym.

 

Specjaliści:

 

• określają mocne strony, predyspozycje, zainteresowania i uzdolnienia uczniów;
• włączają treści z zakresu orientacji zawodowej i zawodowego w prowadzone przez siebie zajęcia dla uczniów;
• współpracują z wychowawcami klas w ramach realizowania działań z zakresu orientacji zawodowej i doradztwa zawodowego dla uczniów;
• włączają się w proces podejmowania przez uczniów decyzji edukacyjnych i zawodo­wych (informacje dotyczące ucznia wynikające z pracy specjalisty);
• współpracują z doradcą zawodowym oraz innymi nauczycielami i specjalistami w za­kresie realizacji działań związanych z doradztwem zawodowym.

 

 

Nauczyciele-wychowawcy w świetlicy szkolnej:

 

• włączają w zajęcia realizowane w świetlicy szkolnej treści z zakresu orientacji zawodowej;
• organizują w sali kąciki zawodoznawcze;
• rozpoznają i wspierają w rozwoju zdolności i uzdolnienia uczniów;
• wskazują uczniom specjalistów, którzy mogą udzielać wsparcia w wyborze kierunku kształcenia i zawodu;
• udzielają uczniom informacji o możliwościach korzystania z usług doradcy zawodowego.

 

Zakres tematyczny, poruszany na zajęciach:

 

System edukacji (zmiany w systemie oświaty, możliwe drogi kształcenia, różnice pomiędzy poszczególnymi typami szkół, wyjaśnienie, czym są kwalifikacje, możliwe drogi przekwalifikowania się)

 

Elementy planowania (jak zaplanować swoją karierę, stan zdrowia a wybór zawodu, rynek pracy, pracodawca, analiza warunków pracy w wybranych zawodach, metody aktywnego poszukiwania pracy)

 

Marzenia, aspiracje (planowanie kariery zawodowej, stworzenie portfolio zawodowego, list do siebie w przyszłości, role życiowe)

 

Umiejętności i kompetencje (analiza SWOT, osobowości zawodowej i typu temperamentu)

 

Techniki i style uczenia się (kreatywne poszukiwanie rozwiązań, style komunikacji, komunikacja werbalna i pozawerbalna, mowa ciała, jak rodzić sobie ze stresem)

 

Autoprezentacja (samoocena i jej wpływ na trafny wybór zawodu, autodiagnoza zainteresowań i predyspozycji zawodowych, postawa asertywna)

 

Formy pracy adresowane do uczniów:

• Badanie zapotrzebowania na działania doradcze prowadzone w szkole (wywiad, kwestionariusz, ankiety),
• zajęcia grupowe służące rozbudzeniu świadomości konieczności planowania własnego rozwoju i kariery zawodowej, umożliwiające poznanie siebie i swoich predyspozycji zawodowych,
• warsztaty doskonalące umiejętności w zakresie komunikacji interpersonalnej
  i współdziałania w grupie, radzenie sobie ze stresem,
• udostępnianie informacji o zawodach, szkołach,
• udzielanie indywidualnych porad uczniom,
• spotkania z przedstawicielami różnych zawodów.

 

Metody:

 

• aktywizujące, problemowe, burza mózgów, dyskusja
• inscenizacje i odgrywanie ról
• metody testowe (kwestionariusze, ankiety, testy)
• metody audiowizualne, filmy edukacyjne, zasoby Internetu, programy multimedialne, prezentacje multimedialne
• treningi umiejętności społecznych, miniwykłady, pogadanki
• techniki wzmacniające myślenie krytyczne,
• gry i zabawy,

 

 

 

Sojusznicy – sieć współpracy

 

Zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa wsparcie merytoryczne dla szkół, także dla szkół podstawowych, stanowią: poradnie psychologiczno-pedagogiczne, ośrodki dosko­nalenia nauczycieli, biblioteki pedagogiczne i centra kształcenia praktycznego. Jednakże szkoła dodatkowo pozyskuje partnerów wspierających działania związane z doradztwem zawodowym. Są to instytucje, placówki, firmy, które mogą być angażowane w działania kierowane do trzech grup adresatów: uczniów, nauczycieli i rodziców.

 

Przykłady działań placówek współpracujących ze szkołą w obszarze doradztwa zawodowego:

 

Poradnie psychologiczno-pedagogiczne (PPP):

 

• diagnozowanie predyspozycji, zainteresowań zawodowych uczniów;
• udzielanie pomocy w wyborze kierunku kształcenia i zawodu oraz planowaniu kształce­nia i kariery;
• prowadzenie dla uczniów zajęć grupowych z doradztwa zawodowego;
• konsultowanie z doradcą zawodowym działań i dokumentów szkolnych (np. opraco­wań WSDZ);
• prowadzenie dla pracowników szkół szkoleń, kursów, szkoleniowych rad pedagogicznych;
• tworzenie sieci doradców zawodowych i osób zainteresowanych doradztwem zawodowym.

 

Ośrodki doskonalenia nauczycieli (ODN):

 

• organizowanie i prowadzenie szkoleń, kursów, konferencji dla doradców zawodowych oraz osób zainteresowanych doradztwem zawodowym,
• tworzenie sieci doradców zawodowych i osób zainteresowanych doradztwem zawodowym,
• przygotowywanie publikacji z zakresu doradztwa zawodowego.

 

Biblioteki pedagogiczne:

 

• udostępnianie szkołom informacji o usługach doradczych w regionie, wydarzeniach, konferencjach i szkoleniach z zakresu doradztwa e-zawodowego;
• wspieranie nauczycieli-bibliotekarzy w pozyskiwaniu, gromadzeniu i udostępnianiu informacji edukacyjno-zawodowych;
• gromadzenie i udostępnianie doradcom zawodowym i nauczycielom publikacji z za-kresu doradztwa zawodowego;
• współorganizowanie wystaw i spotkań z zakresu doradztwa zawodowego.

Szkoły ponadpodstawowe (szkoły programowo wyższe):

 

• udzielanie osobom zainteresowanym informacji na temat oferty edukacyjnej i zawodo­wej oraz zasad rekrutacji, itp.;
• prowadzenie laboratoriów, wykładów i warsztatów, rozwijających zainteresowania uczniów;
• organizowanie imprez o charakterze zawodoznawczym – szczególnie dla klas VII i VIII;
• organizowanie Dni Otwartych dla uczniów klas VII i VIII.

 

Centra kształcenia praktycznego (CKP):

 

• organizowanie dla uczniów lekcji zawodoznawczych;
• współorganizowanie konkursów zawodoznawczych;
• organizowanie dla uczniów zajęć rozwijających ich zainteresowania i pasje;
• współorganizowanie przedsięwzięć o charakterze zawodoznawczym;
• informowanie uczniów ostatnich klas o możliwości odbywania zajęć praktycznych lub praktyk zawodowych.

 

Ochotnicze hufce pracy (OHP): centra edukacji i pracy młodzieży, mobilne centra informacji zawodowej, młodzieżowe centra kariery:

 

• prowadzenie zajęć przygotowujących do wyboru dalszej ścieżki edukacyjno-zawodo­wej oraz dalszego planowania kariery;
• prowadzenie seminariów, konferencji, warsztatów;
• wspieranie nauczycieli i rodziców w działaniach doradczych;
• umożliwianie udziału w różnych szkoleniach uczniom, którzy z rozmaitych powodów nie ukończyli szkoły podstawowej w przewidzianym terminie;
• diagnozowanie predyspozycji, zainteresowań zawodowych;

 

Treści programowe z zakresu doradztwa zawodowego dla  szkół podstawowych  wg Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 12 lutego  2019 r. w sprawie  doradztwa zawodowego.

 

 

TREŚCI DLA ODDZIAŁÓW PRZEDSZKOLNYCH 
 

1. Poznanie siebie 

 

Dziecko: 

 

1. określa, co lubi robić; 
2. podaje przykłady różnych zainteresowań; 
3. określa, co robi dobrze; 
4. podejmuje działania i opisuje, co z nich wyniknęło dla niego i dla innych. 

 

2. Świat zawodów i rynek pracy

 

Dziecko:

 

1. odgrywa różne role zawodowe w zabawie;
2.  podaje nazwy zawodów wykonywanych przez osoby w jego najbliższym otoczeniu
   i nazwy tych zawodów, które  wzbudziły  jego  zainteresowanie oraz  identyfikuje 
   i  opisuje  czynności  zawodowe  wykonywane  przez te osoby; 
3. wskazuje  zawody  zaangażowane  w  powstawanie  produktów codziennego  użytku  oraz  w  zdarzenia,  w których dziecko uczestniczy, takie jak wyjście na zakupy, koncert, pocztę, itp.; 
4. podejmuje próby posługiwania się przyborami i narzędziami zgodnie z ich przeznaczeniem oraz w sposób twórczy i niekonwencjonalny;
5. opowiada o sobie w grupie rówieśniczej. 

 

3. Rynek edukacyjny i uczenie się przez całe życie

 

Dziecko: 

 

1. nazywa etapy edukacji (bez konieczności zachowania kolejności chronologicznej); 
2. nazywa czynności, których lubi się uczyć.  

 

4. Planowanie własnego rozwoju i podejmowanie decyzji edukacyjno-zawodowych 

 

 

Dziecko: 

 

1. opowiada, kim chciałoby zostać; 
2. na miarę swoich możliwości planuje własne działania lub działania grupy rówieśniczej przez wskazanie pojedynczych czynności i zadań niezbędnych do realizacji celu; 
3. podejmuje próby decydowania w ważnych dla niego sprawach, indywidualnie, a także
    w ramach działań grupy rówieśniczej.        
    

TREŚCI  DLA KLAS I - III 

 

1. Poznanie siebie 

 

Uczeń:

 

1. opisuje własne zainteresowania i określa, w jaki sposób może je rozwijać; 
2. prezentuje swoje zainteresowania wobec innych osób; 
3. podaje przykłady różnorodnych zainteresowań ludzi; 
4. podaje przykłady swoich mocnych stron w różnych obszarach; 
5. podejmuje działania w sytuacjach zadaniowych i opisuje, co z nich wyniknęło dla niego
   i   innych. 

 

2. Świat zawodów i rynek pracy 

 

Uczeń: 

 

1. odgrywa różne role zawodowe w zabawie; 
2. podaje  nazwy  zawodów  wykonywanych  przez  osoby  w  bliższym  i  dalszym  otoczeniu  oraz  opisuje podstawową specyfikę pracy w wybranych zawodach; 
3. opisuje, czym jest praca, omawia jej znaczenie w życiu człowieka na wybranych   przykładach; 
4. zna i omawia znaczenie zaangażowania różnych zawodów w kształtowaniu otoczenia,
   w którym funkcjonuje; 
5. opisuje rolę zdolności i zainteresowań w wykonywaniu danego zawodu; 
6. posługuje  się  przyborami  i  narzędziami  zgodnie  z  ich  przeznaczeniem, a także
   w  sposób  twórczy i niekonwencjonalny. 

 

3. Rynek edukacyjny i uczenie się przez całe życie 

 

Uczeń: 

 

1. uzasadnia potrzebę uczenia się i zdobywania nowych umiejętności; 
2. wskazuje treści, których lubi się uczyć; 
3. wymienia różne źródła wiedzy i podejmuje próby korzystania z nich. 

 

4. Planowanie własnego rozwoju i podejmowanie decyzji edukacyjno-zawodowych 

 

Uczeń: 

 

1. opowiada, kim chciałby zostać i co chciałby robić; 
2. planuje  swoje  działania  lub  działania  grupy,  wskazując  na  podstawowe  czynności 
   i  zadania  niezbędne  do realizacji celu; 
3. próbuje samodzielnie podejmować decyzje w sprawach związanych bezpośrednio
   z jego osobą. 

 

TREŚCI DLA KLAS  IV- VI 

 

1. Poznawanie własnych zasobów 

 

Uczeń: 

 

1. określa własne zainteresowania, uzdolnienia oraz kompetencje; 
2. wskazuje swoje mocne strony oraz możliwości ich wykorzystania w różnych dziedzinach życia; 
3. podejmuje działania w sytuacjach zadaniowych i ocenia te działania formułując wnioski na przyszłość; 
4. prezentuje swoje zainteresowania i uzdolnienia wobec innych osób z zamiarem zaciekawienia odbiorców. 

 

2. Świat zawodów i rynek pracy 

 

Uczeń: 

 

1. wymienia różne grupy zawodów i podaje przykłady profesji charakterystycznych dla poszczególnych grup, opisuje różne ścieżki ich uzyskiwania oraz podstawową specyfikę pracy w zawodach; 
2. opisuje, czym jest praca i jakie ma znaczenie w życiu człowieka; 
3. podaje czynniki wpływające na wybory zawodowe; 
4. posługuje  się  przyborami  i  narzędziami  zgodnie  z  ich  przeznaczeniem, również
   w  sposób  twórczy i niekonwencjonalny; 
5. wyjaśnia rolę pieniądza we współczesnym świecie i jego związek z pracą. 

 

3. Rynek edukacyjny i uczenie się przez całe życie 

 

Uczeń: 

 

1. wskazuje różne sposoby zdobywania wiedzy, korzystając ze znanych mu przykładów, oraz omawia swój indywidualny sposób nauki; 
2. wskazuje przedmioty szkolne, których lubi się uczyć; 
3. samodzielnie dociera do informacji i korzysta z różnych źródeł wiedzy.  

 

4. Planowanie własnego rozwoju i podejmowanie decyzji edukacyjno-zawodowych 

 

Uczeń:

 

1. planuje  swoje  działania  lub  działania  grupy,  wskazując  szczegółowe  czynności 
   i  zadania  niezbędne  do realizacji celu; 
2. próbuje  samodzielnie  podejmować  decyzje  w  sprawach  związanych  bezpośrednio  lub  pośrednio  z  jego osobą;
3. opowiada o swoich planach edukacyjno-zawodowych.

 

TREŚCI DLA KLAS  VII -VIII 

 

1. Poznawanie własnych zasobów 

 

Uczeń: 

 

1. określa wpływ stanu zdrowia na wykonywanie zadań zawodowych; 
2. rozpoznaje własne zasoby (zainteresowania, zdolności, uzdolnienia, kompetencje, predyspozycje zawodowe); 
3. dokonuje  syntezy  przydatnych  w  planowaniu  ścieżki  edukacyjno-zawodowej informacji o sobie wynikających  z autoanalizy, obserwacji innych osób oraz innych źródeł; 
4. rozpoznaje własne ograniczenia jako wyzwania w odniesieniu do planów edukacyjno-zawodowych; 
5. rozpoznaje swoje możliwości i ograniczenia w zakresie wykonywania zadań zawodowych i uwzględnia je w planowaniu ścieżki edukacyjno-zawodowej; 
6. określa aspiracje i potrzeby w zakresie własnego rozwoju i możliwe sposoby ich realizacji; 
7. określa własną hierarchię wartości i potrzeb.

  

2. Świat zawodów i rynek pracy 

 

Uczeń: 

 

1. wyszukuje i analizuje informacje na temat zawodów oraz charakteryzuje wybrane zawody, uwzględniając potrzebne kwalifikacje oraz możliwości ich uzyskiwania; 
2. porównuje własne zasoby i preferencje z wymaganiami rynku pracy i oczekiwaniami pracodawców; 
3. wyjaśnia  zjawiska  i  trendy  zachodzące  na  współczesnym  rynku  pracy, 
   z  uwzględnieniem  regionalnego i lokalnego rynku pracy; 
4. uzasadnia znaczenie pracy w życiu człowieka; 
5. analizuje znaczenie i możliwości doświadczania pracy; 
6. wskazuje wartości związane z pracą i etyką zawodową; 
7. dokonuje autoprezentacji. 

 

3. Rynek edukacyjny i uczenie się przez całe życie 

 

Uczeń: 

 

1. analizuje  oferty  szkół  ponadpodstawowych  i  szkół  wyższych  pod  względem  możliwości  dalszego kształcenia korzystając z dostępnych źródeł informacji; 
2. analizuje kryteria rekrutacyjne do wybranych szkół w kontekście rozpoznania własnych zasobów; 
3. charakteryzuje strukturę systemu edukacji formalnej oraz możliwości edukacji pozaformalnej i nieformalnej; 
4. określa znaczenie uczenia się przez całe życie. 

 

4. Planowanie własnego rozwoju i podejmowanie decyzji edukacyjno-zawodowych

 

Uczeń: 

 

1. dokonuje wyboru dalszej ścieżki edukacyjno-zawodowej samodzielnie lub przy wsparciu doradczym; 
2. określa cele i plany edukacyjno-zawodowe, uwzględniając własne zasoby; 
3. identyfikuje  osoby  i  instytucje  wspomagające  planowanie  ścieżki  edukacyjno-zawodowej, a także wyjaśnia,  w jakich sytuacjach korzystać z ich pomocy; 
4. planuje ścieżkę edukacyjno-zawodową, uwzględniając konsekwencje podjętych wyborów. 

 

 

ZADANIA I SPOSOBY REALIZACJI PROGRAMU

 

 

 

Plan realizacji działań związanych z doradztwem zawodowym w danym

roku szkolnym

Szkoła opracowuje WSDZ na cały cykl kształcenia w szkole podstawowej. Dla usprawnienia realizacji zapisów WSDZ proponuje się przygotowanie rocznego planu realizacji działań doradczych.

Roczny plan może zostać opracowany przez:

• zespół ds. doradztwa zawodowego;
• doradcę zawodowego we współpracy z przedstawicielami komisji przedmiotowych;
• radę pedagogiczną.

 

Ewaluacja realizacji działań z zakresu orientacji, poradnictwa i doradztwa zawodowego dokonywana jest na bieżąco przez doradcę zawodowego w szkole na podstawie rozmów z uczniami, rodzicami i wychowawcami klas oraz analizy dokumentacji szkolnej, a następnie przedstawiona w postaci sprawozdania na koniec roku szkolnego.

Ewaluacja odnosi się do wszystkich działań, skierowanych do uczniów, rodziców i nauczycieli.

 

Słownik pojęć

 

Działania związane z doradztwem zawodowym – ogół zaplanowanych i systematycz­nych działań podejmowanych przez przedszkole, szkołę lub placówkę, których celem jest przygotowanie i wspieranie uczniów w podejmowaniu decyzji edukacyjnych i zawodo­wych. Działania te obejmują m.in. zajęcia z zakresu doradztwa zawodowego, zajęcia zwią­zane z wyborem kierunku kształcenia i zawodu, działania skierowane do rodziców i nauczy­cieli, współpracę z otoczeniem społeczno-gospodarczym.

Zajęcia z zakresu doradztwa zawodowego – zajęcia grupowe organizowane dla uczniów klasy VII i VIII szkoły podstawowej, branżowej szkoły I stopnia, liceum ogólnokształcącego i technikum (Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe, art. 109.1. pkt 7), których wymiar określa Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 18 marca 2017 r. w spra­wie ramowych planów nauczania dla publicznych szkół (Dz.U. z 2017 r., poz. 703).

Zajęcia związane z wyborem kierunku kształcenia i zawodu – zajęcia indywidualne i grupowe prowadzone w ramach pomocy psychologiczno-pedagogicznej (Ustawa Prawo oświatowe art. 109.1. pkt 5 oraz Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 9 sierpnia 2017 r. w sprawie pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szko­łach podstawowych i ponadpodstawowych oraz placówkach – Dz.U. z 2017 r., poz. 1591).

Preorientacja zawodowa – ogół działań o charakterze wychowawczym, podejmowanych przez nauczycieli i rodziców, ukierunkowanych na zbliżanie dzieci w wieku przedszkolnym do środowiska pracy.

Orientacja zawodowa – ogół działań o charakterze dydaktyczno-wychowawczym ukie­runkowanych na kształtowanie u uczniów klas I–IV szkoły podstawowej pozytywnych i proaktywnych postaw wobec pracy i edukacji poprzez poznawanie i rozwijanie własnych zasobów oraz nabywanie wiedzy na temat zawodów i rynku pracy.

Doradztwo zawodowe – uporządkowane i zaplanowane działania mające na celu wspie­ranie uczniów klas VII–VIII szkoły podstawowej i szkół ponadpodstawowych w procesie świadomego i samodzielnego podejmowania decyzji edukacyjnych, a także zawodowych.

Uczeń – dziecko (na etapie wychowania przedszkolnego), uczeń (na etapie szkoły podsta­wowej, szkoły ponadpodstawowej z wyłączeniem szkoły policealnej), słuchacz (w szkole policealnej).

Wewnątrzszkolny system doradztwa zawodowego (WSDZ) – celowe, uporządkowane i wzajemnie powiązane działania związane z doradztwem zawodowym podejmowane przez daną szkołę lub placówkę.

 

 

 

 

 

 

            Opracowanie:

Magdalena Sałamacha